Anne Vegter

Op 2 april 2022 heeft burgemeester Annemieke Vermeulen de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2022 uitgereikt aan Anne Vegter voor haar bundel Big data. Een paar dagen eerder vestigde Stichting Zutphen Literair daarop de aandacht door de volgende bijdrage in Contact Zutphen-Warnsveld d.d. 30 maart 2022.

Anne Vegter

Het Zutphense Stadsarchief heeft eind vorige eeuw de literaire nalatenschap van Ida Gerhardt gekregen. Ter gelegenheid van de overdracht stelde de Gemeente Zutphen een tweejaarlijkse poëzieprijs in die naar haar werd vernoemd. Vanaf 2000 is deze om het jaar feestelijk uitgereikt, behalve de twee laatste keren. Menno Wigman kreeg de prijs postuum en Marieke Lucas Rijnevelds uitreiking werd geannuleerd in verband met corona.

Uiteindelijk werden vijf van de 140 bundels geselecteerd door de jury, die deze keer gevormd werd door Maria Barnas en Onno Kosters. Anne Vegter kreeg de prijs.
Hun juryrapport zal na de uitreiking na te lezen zijn op de website van Stichting Zutphen Literair.

Behalve gedichten schrijft Vegter ook kinderboeken, verhalen en toneelstukken; zij illustreerde zelf ook een van haar zes dichtbundels.
Al vroeg kreeg zij voor haar oeuvre de Rotterdamse  Anna Blaman Prijs. Voor haar kinderboek De dame en de neushoorn de Woutertje Pieterse Prijs en zij deelde de Taalunie Toneelschrijf prijs, ontving de Awater Poëzie prijs en de publieksprijs van de VSB Poëzieprijs.

Geboren op de laatste dag van 1958 in Delfzijl ging Vegter na haar middelbare school werken in een psychiatrische inrichting, maakte ze uitstapjes naar Kunstgeschiedenis en Pedagogiek en vond haar bestemming bij de Akademie voor Expressie door woord en gebaar. Opnames van voordrachten bij de Nacht van de Poëzie of bij Poetry International en bij Adriaan van Dis in DWDD laten zien dat zij haar voordeel heeft gedaan met die Utrechtse opleiding. Later gaf zij het geleerde ook zelf weer door als docent op de Schrijversvakschool.

Tweemaal eerder was Anne Vegter genomineerd voor de Ida Gerhardt prijs. In 2008 met Spamfighter en in 2012 met Eiland Berg Gletsjer.
Bundels met poëzie over verlies, verlatenheid, wanhoop en woede, maar ook humor. ‘Ik droomde dat ons kind Arnon Grünberg moest heten.’ ‘Je meent het! Dat heb ik ook gedroomd.’
Bundel met poëzie en een toneelmonoloog Om te beginnen een vrouw, Bijbel-commentaar en door haarzelf gemaakte erotische tekeningen. Complex, maar ook raadselachtig helder.

Als eerste vrouwelijke Dichter des Vaderlands in 2013 brak Anne Vegter al een lans voor de kunst. ‘Mag het ook wat betekenen, kunst in Nederland?’ Tijdens de coronaperiode werd deze vraag des te schrijnender. Nadat zij in 2015 een afnemende bereidheid zag om oorlogsvluchtelingen op te nemen schreef zij het heftige, indringende gedicht De Overkant. Ons landschap verandert in een rampgebied, zoals we dat nu van Oekraïne kennen, waaruit we overigens wel vluchtelingen willen opnemen.

De Vaderlandse gedichten zijn gebundeld in Wat helpt is een wonder. Tijdens die periode bundelde Vegter ook gedichten van collega’s in Je bent mijn liefste woord, rondom bijzondere momenten van het leven als geboorte, dood, geluk, ouderdom en overspel. Ook Ida Gerhardt komt daarbij aan het woord met het gedicht ‘Wieg’.

Als lid en enige tijd als voorzitter van de Akademie van Kunsten, onderdeel van de KNAW, bepleitte Vegter, als domineesdochter, een basisinkomen voor kunstenaars, die voor zuurstof in onze maatschappij zorgen.
In zo’n beetje alle literaire tijdschriften – Het Liegend Konijn, Awater, De gids, Tirade, De revisor – was zij te lezen met gedichten, een feuilleton en met columns. In het VPRO-radioprogramma De Avonden had zij een wekelijkse rubriek. En verder incidentele bijdragen zoals bij een expositie in Boijmans van Beuningen, Framing Sculpture, of aan de Waal in Nijmegen.
Op dit moment is zij Stadsdichter in Rotterdam. Ook als eerste vrouw.

Haar prijswinnende bundel gaat over desastreus aflopende liefdesgeschiedenissen. We worden deelgenoot gemaakt van het verwerkingsproces na een relatiebreuk, dreiging, wraak, kortom zwijnenstreken.

Ida Gerhardt: ‘Wieg’

Geur van honing
en jonge melk,
van een nestdiertje
Dat slaapt.
Een ademhalen van dons.
En speurbaar
aan de neusvleugels
de geur van wat gebeurd is:
geboorte,
geheim.

Anne Vegter: ‘Medea 2.0’

hij is bij me weg en ik denk voorgoed
de kinderen verdwenen in blakende welstand
hij zal vast nog weleens aan me denken
big data verlopen toch niet vanzelf